
Antakya Köprübaşı Kent Meydanı
KÜNYE
Tip: Kentsel Tasarım
Yer: Antakya/Hatay
Statü: Katılımcı, Ulusal Yarışma
İşveren: Hatay Büyükşehir Belediye Başkanlığı
Yıl: 2021
Ekip:
Fatma Zeynep ALTINBAŞLI, Yüksek Mimar
Tuna Han KOÇ, Mimar
Barış EKMEKÇİ, Mimar
Mehmet Nazım ÖZER, Şehir Plancısı
Yardımcılar:
Merve AKBAY, Mimar
Elif Naz KAMANLI, Mimarlık Öğrencisi
Tunga Türkay TÜDEŞ, Mimarlık Öğrencisi
Mimari Tasarım Kararları
‘’Köprü akarsu üstünde “rahat ve güçlü” bir biçimde salınır-kemerleşir. Köprü sadece daha önceden orada bulunan kıyıları birleştirmekle kalmaz. Kıyı olarak kıyılar, ilkin köprü geçidinde ortaya çıkarlar. Köprünün kendisi kıyıların yan yana uzanmasını sağlar. Bir taraf köprü sayesinde diğerinin karşısında yer alır. Kıyılar akarsu boyunca, suyla ilgisiz sert toprakların sınır çizgileri olarak da uzanmazlar. Köprü, her defasında kıyılarla kıyı yörelerinin arkasındaki bir ve başka genişlikleri akarsuya getirir. Köprü; Akarsuyu ve kıyıyı ve toprağı karşılıklı olarak birbirine komşu eder. Köprü, yeryüzünü akarsu etrafındaki bir yöre olarak bir araya toplar. Böylece çayırlar boyunca akarsuya eşlik eder.’’ M. Hedidegger
Lineer vs. Radyel
Antakya kentsel morfolojisinde iki tür plan türünün (radyel ve lineer) belirgin olarak farklı kıyıların kent yapılanmasını kurduğu gözlemlenmektedir. Bu iki tür planlamanın kıyının nirengi noktasında bir araya gelişi kaçınılmaz olarak köprü bölgesini bir düğüm haline getirmektedir. İlk kentin kıyaya paralel-lineer kurgusuna karşılık modern Antakya’nın (karşı kıyının) kent planı radyel bir plan tipolojisine sahiptir. Kent akışlarını (araç, yaya, vs.) merkeze ve Antik Dönemdeki ismiyle Roma Köprüsüne bağlayan düğüm noktası bugün bir araç geçiş noktası konumundadır. Bu durum gelecekte kaçınılmaz olarak söz konusu bölgeyi gittikçe yoğunlaştıracak ve kentsel mekanın niteliğini olumsuz yönde etkileyecektir. Öneri Modern Antakya/ Yeni Kent bölgesinin Asi Nehri kıyısıyla diyaloğunu lineer bir ilişkiyle geliştirmek ve Ata Köprüsündeki düğümü çözerek yumuşatmak üzerine bir takım yayalaştırma kararlarını içermektedir. Bu kararla birlikte, araçsızlaştırılan köprü alanının yeni potansiyel kentsel mekan deneyimlerini çoğaltması amaçlanmıştır. Bu strateji aynı zamanda üst ölçekte bir ekolojik koridorun ve su yönetim politikasının da başlangıcını kurgulayacaktır.
Plugin-Katalizör Eklenti
Antakya’ya dair yapılan tarihsel kentsel morfolojik araştırmada, yarışma alanı kentsel odağında bulunan Ata Köprüsünün tarih boyunca kentin nirengi noktasını oluşturduğu gözlemlenmiştir. Köprü, geçmişte kentin giriş kapısını oluştururken bugün yeni ve eski kenti birbirine bağlayan ve aynı zamanda kent yaşantısının ağırlık noktasını oluşturan bir yerdir. Bu yerin sahip olduğu güçlü potansiyelle birlikte, meydanda mevcut halindeki Ata Köprüsünün, eski ve yeniyi belirgin şekilde ayıran adeta kenti iki uyuşmaz ve anlaşamaz parçaya bölen durumu yarışma bağlamında bir problematik olarak ele alınmıştır. Köprünün, mekan üreten ve iki yakayı birbirine eriten, kaynaştıran bir prensiple; kentsel bir Plugin- Katalizör Eklenti olarak yeniden üretilmesi amaçlanmıştır. Plugin- Eklenti, mevcut gündelik hayatın ilişkilerini yok etmeden, aksine ona eklenen; onun olanaklılık hallerini ortaya çıkartan bir aparattır.
Su Dolabı
Su Dolabı, Asi Nehri üzerinde eski zamanlarda oldukça fazla kullanılmış bir enerji elde etme yöntemidir. Bugün ise Suriye’de korunabilmiş kalan birkaç örneği dışında başka bir yerde bulunmamaktır. Su dolabı tektoniği, önerilen yeni köprü üzerinde bir tür su-insan ilişkisini hatırlatmak için tekrar üretilmiştir.